Opieka nad dziećmi do lat 8

Rodzicom dzieci do lat 8 przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy, jeżeli rodzic sprawuje osobistą opiekę nad dzieckiem w przypadku:

• zamknięcia z powodu COVID-19 żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do której uczęszcza dziecko,
• otwarcia tych placówek, gdy nie mogą one zapewnić opieki z powodu ich ograniczonego funkcjonowania w czasie trwania epidemii COVID-19 albo
• braku możliwości sprawowania opieki przez nianię (link do strony zewnętrznej) lub braku możliwości sprawowania opieki
• przez dziennego opiekuna (link do strony zewnętrznej) z powodu COVID-19.

Ważne!

Od 22 marca 2021 r. do 28 marca 2021 r. szkoły podstawowe mają obowiązek zapewnienia opieki uczęszczającym do klas I-III dzieciom osób [11]:

• zatrudnionych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą oraz
• realizujących zadania publiczne w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Od 29 marca 2021 r. do 18 kwietnia 2021 r. [12]:

• szkoły podstawowe,
• przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych i podmioty prowadzące inne formy wychowania przedszkolnego

oraz

od 27 marca 2021 r. do 18 kwietnia 2021 r. [13]:

• żłobki,
• kluby dziecięce,
• dzienni opiekunowie

mają obowiązek zapewnienia opieki dzieciom osób:

• zatrudnionych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą,
• realizujących zadania dotyczące koordynacji ratownictwa medycznego,
• realizujących zadania publiczne w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19,
• pełniących służbę w jednostkach zapewniających bezpieczeństwo i porządek publiczny,
• wykonujących działania ratownicze,
• zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej w rozumieniu art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 i 2369),
• zatrudnionych w ogrzewalniach i noclegowniach, o których mowa w art. 48a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,
• zatrudnionych w placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o których mowa w art. 67 i art. 69 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,
• zatrudnionych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych oraz w interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych,
• zatrudnionych w formach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3,
• zatrudnionych w jednostkach systemu oświaty, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, i realizujących zadania na terenie tych jednostek.

Ponadto w okresie od 29 marca 2021 r. do 18 kwietnia 2021 r. przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych i podmioty prowadzące inne formy wychowania przedszkolnego mają obowiązek zapewnić opiekę dzieciom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Jeżeli jednak rodzic nie skorzysta z opieki nad dziećmi zapewnionej przez żłobek, klub dziecięcy, dziennego opiekuna, przedszkole, oddział przedszkolny w szkole podstawowej i inną formę wychowania przedszkolnego lub przez szkołę, przysługuje mu dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Natomiast jeśli rodzic skorzysta z opieki zapewnionej dzieciom przez taką placówkę, nie ma prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

Opieka nad dziećmi niepełnosprawnymi

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do której uczęszcza dziecko, ale również w przypadku ich otwarcia, gdy placówki te nie mogą zapewnić opieki, albo gdy niania lub dzienny opiekun nie może sprawować opieki z powodu COVID-19, przysługuje ubezpieczonym rodzicom dzieci w wieku:

• do 16 lat, które mają orzeczenie o niepełnosprawności,
• do 18 lat, które mają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
• do 24 lat, które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Dotyczy to także rodziców lub opiekunów pełnoletnich osób niepełnosprawnych zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki nad taką osobą w przypadku zamknięcia z powodu COVID-19 placówki, do której uczęszcza dorosła osoba niepełnosprawna, tj. szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki nad dorosłymi osobami niepełnosprawnymi przysługuje również w przypadku, gdy placówka jest otwarta, ale nie może zapewnić opieki, np. ze względu na ograniczenie w liczbie podopiecznych.

Kiedy dodatkowy zasiłek opiekuńczy nie przysługuje

Trzeba pamiętać, że nie zmieniły się zasady przysługiwania dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Zasiłek ten nie przysługuje, jeśli drugi z rodziców dziecka może zapewnić dziecku opiekę (np. jest bezrobotny, korzysta z urlopu rodzicielskiego czy urlopu wychowawczego).

Zasiłek ten nie przysługuje również, gdy szkoła zapewni opiekę dziecku i rodzic z tej opieki skorzysta.

Jak uzyskać dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Nie zmieniły się zasady występowania o dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Aby otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy, wystarczy złożyć u swojego płatnika składek, np. pracodawcy, zleceniodawcy, oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem (plik docx 42kb) – data aktualizacji oświadczenia 9.04.2021 r. Oświadczenie to jest jednocześnie wnioskiem o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Osoby prowadzące działalność pozarolniczą składają oświadczenie w ZUS. Bez oświadczenia ZUS albo płatnik składek nie wypłaci zasiłku.

Dodatkowego zasiłku nie wlicza się do limitu 60 dni zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym przyznawanego na tzw. ogólnych zasadach.

Instrukcja, jak złożyć oświadczenie przez portal PUE ZUS (plik doc 572kb) – data aktualizacji instrukcji 9.04.2021 r.

Podstawa prawna:

[1] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 listopada 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz.U. poz. 1961).

[2] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz.U. poz. 2109).

[3] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz.U. poz. 2340).

[4]  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 stycznia 2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 106).

[5] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 206).

[6] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 286),

[7] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 368),

[8]  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 marca 2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 455),

[9] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 marca 2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 559).,

[10]  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 655),

[11] Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 18 marca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 502).

[12] Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 26 marca 2021 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, zmienione rozporządzeniem z dnia 8 kwietnia 2021 r. (Dz. U. poz. 561, 651).

[13] Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 26 marca 2021 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, zmienione rozporządzeniem z dnia 8 kwietnia 2021 r. (Dz. U. poz. 560, 653).